Een lezer vroeg me:

Ik ben daarnet gedagvaard wegens het niet-betalen van een rekening van een webwinkel. Probleem: ik heb daar nooit wat besteld, het lijkt erop dat iemand mijn naam en adres heeft gebruikt en via achterafbetaling het product heeft besteld. Kan ik dit negeren omdat het niet over mij gaat, of moet ik hier wat mee?

Eh ja, hier moet je wat mee. Als je gedagvaard wordt, dan gaat een rechter naar de zaak kijken. En als die oordeelt dat de winkel gelijk heeft, dan moet jij betalen. Als je dán pas met tegenargumenten komt, is dat rijkelijk laat.

Wel is het specifiek bij consumentenzaken zo dat de rechter een aantal dingen standaard (“ambtshalve“) onderzoekt, ook als niemand daar over begonnen is. Maar navragen bij de aangeklaagde partij “heeft u dit echt gekocht” gebeurt alleen als die er ook bij is.

Natuurlijk is het voor jou vrij lastig aan te tonen dat je iets niet besteld hebt. Maar dat hoeft ook niet: de winkel moet aantonen dat jij het wél besteld hebt. Zaken opgegeven bij de bestelling wegen daarin mee, maar als dat alleen algemene dingen zijn als je naam en adres dan is dat zeker niet overtuigend. Zie dit vonnis uit 2023:

Dat er bepaalde gegevens zijn ingevuld bij het plaatsen van een bestelling leidt er daarmee niet direct toe dat [gedaagde] de contractspartij is. Het had op de weg van [eiser] gelegen om na het ingediende verweer van [gedaagde] (aanvullende) gegevens te overleggen waaruit volgt dat [gedaagde] de bestelling wel degelijk heeft geplaatst (en in ontvangst heeft genomen) in plaats van te verwijzen naar hetgeen in de dagvaarding is gesteld. Bijvoorbeeld met een afschrift van de daadwerkelijke orderbevestiging of bewijs waaruit blijkt dat de bestelling is bezorgd op het adres waar [gedaagde] stond ingeschreven.

Iets dergelijks oordeelde ook de rechtbank Rotterdam diverse keren.

Een belangrijke vraag zal zijn waar het pakket is. Ga dus goed na of je écht niet iets gehad hebt op de in de dagvaarding genoemde datum. Je zult de eerste niet zijn die dacht iets voor de buren aan te nemen terwijl jouw huisnummer er op stond. (Een bekende truc is laten afleveren bij nummer 15 en dan met “excuses van nummer 51, typefout” het pakket daar ophalen.)

Hier en daar lees ik dat je wel kunt klagen over identiteitsfraude maar dat men dan eist dat je eerst aangifte gaat doen. Krijg het rambam denk ik dan, en met mij de rechtbank Midden-Nederland.

Arnoud