Het kassasysteem van de Belgische supermarktketen Delhaize slaat al maanden producten aan die klanten helemaal niet hebben gekocht. Dat meldde Tweakers vorige week. Door een scaninterpretatiefout betalen klanten soms tot tientallen euro’s extra voor een product dat ze niet hebben ontvangen. Hoe zit dat juridisch?

Bij de VRT weten ze meer. De kern van het probleem is dat er naast de gewone streepjescode ook een datamatrix op veel producten staat.

Wanneer de codes langs het oog van een zelfscan of kassa passeren, registreert het systeem van Delhaize soms niet alleen het echte product. De software linkt de datamatrix tegelijkertijd aan een willekeurig product uit het assortiment. Dat extra bedrag verschijnt dan mee op het kasticket. Wanneer jij of een kassamedewerker het probleem niet opmerkt, ga je als klant soms tientallen euro’s lichter naar huis.

Hoe dit precies misgaat, is mij niet duidelijk. De code uit een datamatrix is zeer zeker niet hetzelfde als een EAN-13 uit een gewone streepjescode. Maar goed, het gebeurt en als je het pas thuis merkt, dan wordt het ingewikkeld.

Puur juridisch-theoretisch: je hebt die krat Jupiler niet gekocht, je had alleen een zuurstok in je mandje. Dus was je nooit die prijs van die krat verschuldigd maar slechts vijftig cent. Delhaize moet het verschil dan terugbetalen, net als bij ons heet dat een onverschuldigde betaling.

Praktisch: bewijs het maar. Want er zullen er dan genoeg zijn die met de kassabon met daarop die krat aangeslagen teruggaan en stellen dat ze een zuurstok gekocht hadden en thuis pas merkten 15 euro te hebben betaald. (Het kan, je had haast en je pinde zonder te kijken.)

Helaas geeft het bewijsrecht hier geen nadere regels voor. Vanuit de hoofdregel is de conclusie dat jij als consument moet bewijzen onverschuldigd betaald te hebben (want jij beroept je op het rechtsgevolg, namelijk geld terug).

Je komt natuurlijk meteen in bewijsnood. Maar daar is niet zo veel aan te doen, tenzij duidelijk is dat het bij bepaalde producten systematisch misgaat. Dan is er misschien een sympathieke rechter te vinden die dan oordeelt dat een winkel die zo’n softwarefout heeft, de gevolgen daarvan moet dragen. Maar een automatisme is het niet.

Arnoud