Apple heeft zijn machtspositie misbruikt door oneerlijke voorwaarden op te leggen aan aanbieders van datingapps in de App Store. Dat meldde de ACM onlangs. En ja, het doet raar aan dat het specifiek gaat om datingapps terwijl het probleem algemeen is: de plicht tot gebruiken van Apple’s eigen betaalsysteem en een hoge commissie.
De reden dat het over datingapps gaat, is omdat de handhaving geïnitieerd is vanwege klachten van Nederlandse datingdiensten:
De kwestie draait om datingapps zoals Tinder, Lexa en Bumble. Als gebruikers van die apps bijvoorbeeld een abonnement nemen, dan wordt de betaling door Apple verwerkt. De makers van die apps willen dat ook andere partijen betalingen kunnen verwerken binnen Apples mobiele besturingssysteem iOS. Daarmee hopen ze ook goedkoper uit te zijn, want Apple vraagt 30 procent provisie over die betalingen.
Is Apple machtig? Dat hangt af van de vraag wat de ‘markt’ is. In de mobieltjes- of zelfs smartphonemarkt is Apple hooguit een middenmoter. Maar als je bijvoorbeeld “high-end smartphones” als aparte markt ziet, is Apple ineens marktleider.
In deze zaak zag de ACM “de markt voor appstorediensten op het besturingssysteem iOS ten behoeve van datingappaanbieders” als de relevante markt. Apple wees op andere platforms en natuurlijk webapps en websites. De ACM had daar tegenover gesteld dat specifiek bij datingapps iedereen eigenlijk gewoon de app gebruikt, onder meer omdat je dan pushberichten krijgt en meer OS-functies kunt gebruiken.
En nou ja, in die markt is Apple met 100% marktaandeel de dominante partij. En als je zo machtig bent, dan gaan er andere spelregels gelden omdat je dan veel invloed op anderen kunt hebben:
Het door Apple gekozen exploitatiemodel leidt ertoe dat de datingappaanbieders als gevolg van de gedwongen betaalafwikkeling via de IAP-API beperkt worden in hun mogelijkheden om betaalmethoden te kiezen die zijn afgestemd op de wensen van hun gebruikers, wat een negatieve invloed kan hebben op hun dienstverlening aan de consument. Daarnaast zijn de gebruikers van datingapps vanwege de door Apple gehanteerde voorwaarden feitelijk klanten van Apple en niet van de datingappaanbieders zelf. Hierdoor worden datingappaanbieders ervan weerhouden een rechtstreekse klantrelatie op te bouwen met hun gebruikers. Apple verstrekt verder geen gegevens aan appaanbieders waarmee de identiteit van een klant kan worden vastgesteld.
Dit is volgens de rechtbank een overtreding van het mededingingsrecht. Wie trouwens denkt dat rechters geen verstand van techniek hebben, mag eerst dit vonnis gaan lezen. Ik heb cursussen iPhone apps maken gelezen die mínder begrip tonen van SDK’s, API’s en het goedkeuringsproces van Apple.
De overtreding zit hem er in dat er enerzijds groot nadeel voor concurrenten ontstaat en anderzijds Apple niet echt een objectieve reden aandroeg waarom het op die manier moet werken. Meer dan “zo doen wij dat nu eenmaal en dat is goed voor de kwaliteit en de consument” kan ik er niet uit halen, en dat is simpelweg te weinig als je zo machtig bent.
De discussie is natuurlijk een tikje achterhaald door de Europese DMA-handhaving tegen Apple (met een miljardenboete in aantocht). Dat was het hele punt van de Digital Markets Act (die ik ooit het chagrijnige broertje van de DSA noemde): het mededingingsrecht is achteraf en vereist een evaluatie per geval. De DMA verbiedt het gewoon op voorhand.
Arnoud
