Het werd op WhatsApp veelvuldig gedeeld: de Braziliaanse presidentskandidaat Fernando Haddad van de Arbeiderspartij zou kinderen op vroege leeftijd bij hun ouders willen weghalen. En hij zou melkflesjes voor baby’s hebben verspreid met een tuitje in de vorm van een penis om homoseksualiteit te promoten.
Het zijn twee van de vele voorbeelden van nepnieuws die circuleren bij de presidentsverkiezingen in het Latijns-Amerikaanse land. “Het is zo overduidelijk nep”, zegt correspondent Marc Bessems. “Maar mensen geloven het toch.”
Zondag is de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Het gaat tussen Haddad en de uiterst rechtse Jair Messias Bolsonaro. In de peilingen staat Bolsonaro op een ruime voorsprong. Hij wordt gezien als de Zuid-Amerikaanse versie van Trump.
Belang zendtijd stuk kleiner
Deze verkiezingen zijn anders dan voorheen, vertelt Bessems: “Voor het eerst hebben sociale media een grote invloed. Je moet bedenken dat in 2014 en daarvoor de kandidaat met de meeste zendtijd voor politieke partijen op tv won. De partij die het grootst is krijgt de meeste zendtijd. dus daarmee was de uitslag op voorhand vaak al duidelijk.”
Dit jaar is dat niet zo: Bolsonaro heeft zich aangesloten bij een nietszeggende partij en kreeg voorafgaand aan de eerste ronde slechts acht seconden zendtijd. Toch won hij die ronde. Nu staat hij opnieuw op dikke winst. De rechtse politicus heeft veel succes door gebruik te maken van sociale media.
Berichten op Facebook en WhatsAppgroepen zijn belangrijke manieren geworden om mensen te benaderen, maar het zijn tegelijkertijd kanalen waar nepnieuws makkelijk zijn weg naar grote groepen mensen vindt. Beide kanten van het politieke spectrum maken er gebruik van, al merkt Bessems dat vooral vanuit de rechterflank desinformatie de wereld in wordt geholpen.
https://nos.nl/l/2256607
