De allereerste tweet, digitale kunstwerken en grappige plaatjes en filmpjes; dingen die vroeger amper iets waard waren, worden nu voor miljoenen verkocht. Dit kan allemaal dankzij NFT’s. Maar wat zijn NFT’s eigenlijk en wat betekent het als je er eentje koopt?
NFT staat voor non-fungible token, ofwel een niet-vervangbare token. Deze NFT’s zijn digitale bestanden die gekoppeld zijn aan een digitaal ‘iets’, zoals een tweet, afbeelding of filmpje. In de NFT staat wie eigenaar is van deze tweet, afbeelding of video. De tokens zijn qua techniek vergelijkbaar met bitcoin. Simpel gezegd worden de NFT’s verspreid over de wereld opgeslagen en kan iedereen inzien hoe deze worden verhandeld en wie eigenaar is van de token.
Je zou het idee achter een NFT kunnen vergelijken met het kentekenbewijs van een auto. Op het kentekenbewijs staat een kenteken van een specifieke auto, wie de eigenaar is en wanneer deze voor het laatst is verkocht. Deze informatie wordt ook opgeslagen bij het RDW, waar (bepaalde) mensen deze informatie in kunnen zien. Verkoop je een auto, dan worden de systemen van het RDW geüpdatet en krijgt de nieuwe eigenaar een nieuw kentekenbewijs. Dit voorbeeld is natuurlijk gesimplificeerd, maar het helpt misschien met een beeld krijgen bij de tokens.
NFT-eigenaar bezit niet per se copyrightrechten
Het is belangrijk om te weten dat het bezit van een NFT niet per se betekent dat iemand de copyrightrechten bezit. Met andere woorden: wanneer iemand de eerste tweet van oprichter Jack Dorsey koopt, kan deze koper bijvoorbeeld niet bepalen dat de tweet offline moet worden gehaald. Wanneer je de NFT van een afbeelding koopt, kan je dus ook niet voorkomen dat anderen die afbeelding downloaden en verder verspreiden. In de basis is een NFT niet meer dan een bewijs van eigendom, al kan een NFT-maker wel besluiten om er extra’s aan toe te voegen.
Voorstanders van NFT’s zeggen dat het met de tokens mogelijk is om digitale kunst te verzamelen. Je kan met zo’n NFT immers aantonen dat jij de enige eigenaar bent van een kunstwerk. Daarom werd een digitaal kunstwerk van grafisch vormgever Beeple voor ruim 58 miljoen euro verkocht.
Royalty’s voor de maker
NFT’s kunnen ook voor kunstenaars voordelen hebben. Je kan zelf een NFT van je kunstwerk maken en deze verkopen. Bij het maken van die NFT kan je er ook bepaalde voorwaarden aan toevoegen. De NFT’s van Beeple zijn volgens Bloomberg bijvoorbeeld zo ingesteld, dat de kunstenaar 10 procent royalty’s krijgt als het kunstwerk weer wordt verkocht.
De NFT’s kennen echter ook nadelen. Zo wordt er bij het aanmaken van een NFT niet gecontroleerd of diegene wel de maker of rechthebbende van het oorspronkelijke werk is. Een voorbeeld hiervan is GlobalArtMuseum. Via een NFT-veilingsite veilt deze groep tokens van veertig kunstwerken van het Rijksmuseum. De groep heeft tokens van onder meer De Nachtwacht en Het melkmeisje gemaakt. GAM noemt de NFT’s ‘officieel’ en zegt 10 procent van alle inkomsten te doneren aan het Rijksmuseum. Op Twitter geeft het Rijksmuseum echter aan geen partnerschap met deze groep te hebben.
NFT’s bestaan al jaren
Opvallend aan de NFT’s is tot slot dat ze al sinds medio 2017 bestaan, maar de laatste maanden populairder zijn geworden. Dat heeft waarschijnlijk voor een groot deel te maken met de gigantische bedragen die er nu met sommige NFT’s worden gemoeid. Maar ook omdat meer kunstenaars en artiesten de tokens omarmen. Neem bijvoorbeeld de band Kings of Leon, die van zijn nieuwste album NFT’s heeft gemaakt.
Het gaat bij dit album niet om één NFT, maar om meerdere tokens. Zo worden meerdere mensen digitaal eigenaar van dit album. Kopers krijgen niet alleen het album, maar ook exclusieve afbeeldingen. De band verkoopt de tokens voor twee weken, daarna worden alle niet-verkochte tokens gewist. Op die manier zorgt de band voor verzamelbare, digitale kopieën, die later mogelijk meer waard zijn.
Het nieuwe album is een van de vele voorbeelden van wat er allemaal met NFT’s mogelijk is. Je kan het zien als een extra bonus naar je trouwste fans, of een lucratieve investering. Of die investering echter daadwerkelijk winst gaat opleveren, of dat NFT’s straks als een gigantische bubbel gaan klappen, is iets dat alleen de tijd zal kunnen leren.
