Een bord vol #foodporn, vakantiekiekjes of de eerste stapjes van je peuter: alle belangrijke (en minder belangrijke) momenten uit het leven gaan gepaard met de nodige posts, likes en verhalen. Exact tien jaar geleden maakte de toen nog onbekende fotoapp Instagram zijn debuut in de appwinkel. Inmiddels heeft de app het medialandschap voorgoed veranderd.
De intenties van oprichters Mike Krieger en Kevin Systrom waren in 2010 aanzienlijk bescheidener. Zij wilden gebruikers voorzien van een gemakkelijke manier om in te checken op locaties, daar eigen beelden te maken en die aan de rest van de wereld te laten zien.
In de aanloop naar het uitbrengen van de app, bestudeerden Systrom en Krieger andere populaire fotoapps. Ze zagen dat concurrent Hipstamatic vernieuwend was met eigen filters, maar dat het delen van de foto’s niet gemakkelijk ging. Facebook viel als sociaal netwerk op; maar ook daar ontbrak destijds een simpele functie om foto’s te delen.
De twee besloten in dat gat te springen en de app Burbn – Systrom hield van Bourbon whiskey – was geboren. Toen de app op 6 oktober 2010 verscheen, werd de naam toch veranderd in Instagram: een combinatie van ‘instant camera’ en ‘telegram’. De app was eerst alleen beschikbaar voor iPhones.
Eenvoud werd de focus. In zo’n drie klikken kon een gebruiker een foto plaatsen: schieten, filter kiezen en delen. Ook was het mogelijk om een locatie toe te voegen. Vervolgens konden mensen elkaar volgen, posts ‘liken’ of erop reageren. Alles draaide om het maakproces: het uiten van je eigen creativiteit en kunst in plaats van het delen van andermans creaties. Dat laatste is dan ook niet mogelijk; je kunt Instagram-berichten niet direct op je eigen account delen.
Instagram, met zijn vintage ogende filters en vierkante plaatjes, werd binnen een mum van tijd populair. Na een maand had de app een miljoen actieve gebruikers. In 2012 telde de app wereldwijd zo’n 30 miljoen gebruikers.
De oprichters van Instagram: Mike Krieger (in licht overhemd links) en Mike Systrom (in donkere trui rechts). (Bron: ANP)
Facebook telt 1 miljard dollar neer voor Instagram
In 2012, het jaar waarin Instagram beschikbaar kwam op Android, werd de app door Facebook gekocht. Het bedrijf betaalde daar 1 miljard dollar (ruim 853 miljoen euro) voor. Nooit eerder werd er zo diep in de buidel getast voor een app. Voor Facebook is Instagram een nieuwe manier om advertenties aan te man te brengen. Instagram, waarop mensen veelal foto’s van hun interesses delen, helpt Facebook met het nog specifieker samenstellen van gebruikersprofielen. Zo kunnen reclames gerichter worden ingezet.
De gevolgen van de overname werden al snel duidelijk. Er verschijnen nieuwe mogelijkheden en functies; zoals het sturen van een privébericht (Direct Message) of het plaatsen van korte video’s.
Een goudmijn voor influencers
Niet alleen Facebook, ook de gebruiker weet een slaatje te slaan uit het sociale platform. Instagram zorgde dat het makkelijker werd om een eigen podium met volgers te creëren, inclusief financiële kansen.
In 2016 werd de zogenoemde ‘influencer’ zelfs in het woordenboek opgenomen. In het kort: een persoon die andere mensen beïnvloedt om een product te kopen, dienst af te nemen of bekendheid te genereren. Vandaag de dag is de Amerikaanse realityster en ondernemer Kylie Jenner misschien wel een van de bekendste voorbeelden; voor een gesponsorde post ontvangt zij pakweg 1 miljoen euro.
Ondertussen komt Instagram met steeds meer Snapchat- en Facebook-achtige functies. De opvallendste van die functies is Instagram Stories uit 2016. Daarmee plaatst de gebruiker korte video’s of foto’s die slechts 24 uur beschikbaar blijven.
De recentste update om de concurrentie bij te benen, is ‘Reels’. Reels is audio gemixt met video en daarmee lijkt het op de populaire videoapp TikTok. Hiermee hoopt Instagram jonge gebruikers aan zich te blijven binden.
28 miljoen zwarte vierkantjes
Instagram is ook een plek voor wereldwijde bewegingen. Op 2 juni van dit jaar werd de alledaagse stroom aan foto’s en video’s ineens overstemd door zwarte vlakken met het bijschrift #BlackOutTuesday. Op deze manier wilden miljoenen Instagram-gebruikers hun steun betuigen aan de Black Lives Matter-beweging. Aanleiding was de dood van Amerikaan George Floyd in Minneapolis, een zwarte man die overleed door politiegeweld.
Van protestmedium tot webwinkel; Instagram heeft zich in het afgelopen decennium ontwikkeld tot een revolutionaire app waarbij gebruikers hun eigen invloedrijke podium kunnen creëren, waarmee ze anderen direct bereiken. Hoewel TikTok en Snapchat belangrijke concurrenten zijn met wereldwijd respectievelijk zo’n 800 miljoen en 300 miljoen gebruikers, spant Instagram nog steeds de kroon met ruim een miljard (waarvan 5,6 miljoen in Nederland).
In welke mate Instagram in de toekomst blijft groeien, is niet te voorspellen. Wel verbreekt het platform nog steeds records: zo wist David Attenborough in slechts vier uur na het aanmaken van zijn account meer dan een miljoen volgers te verzamelen – waarmee hij een officieel Guinness World Record heeft verworven.
