Nadat een intentieverklaring was uitgewisseld, hebben partijen uitvoering gegeven aan het beoogde project terwijl zij gelijktijdig de gemaakte afspraken hebben uitgewerkt in contractdocumentatie. Aldus rechtspraak.nl over een recent geschil tussen een fotomarketingbedrijf en een marketingbureau, dat ook relevant is voor de ICT praktijk want de fout is dezelfde: denken dat je pas aan een contract vast zit als je een handtekening hebt gezet. Hoe mensen dat denken? Nou ja, omdat ze in het contract zetten dat dit pas in werking treedt na handtekening. Maar zo werkt het dus niet.
De klant in deze zaak was bezig met een reclamecampagne voor Schiphol, waarbij men de eiser verzocht om een aantal foto’s te verzorgen. Die deed in mei 2017 een voorstel (“inclusief visuals, antwoord op je vragen en een verdere uitwerking van de interface en de benodigdheden”), waarbij men tevens het kostenplaatje nog eens ging bekijken.
Een maandje later stuurde men de klant een intentieverklaring, met daarin de typische mooie woorden uit een intentieverklaring:
- [Gedaagde] wenst op (internationale) luchthavens interactieve foto experiences te ontwikkelen en exploiteren;
- [Eiser] kan voorzien in deze behoefte;
- [Eiser] zal als exclusief technologiepartner van [Gedaagde] op het gebied van fotomarketing optreden;
- [Gedaagde] en [Eiser] wensen om samen te werken en spreken de intentie uit om hierover nader te overleggen;
- Partijen zullen zich beiden inzetten om de onderhandelingen succesvol af te ronden;
- [Gedaagde] en [Eiser] kunnen aan deze verklaring geen rechten ontlenen;
- Deze verklaring behelst geen overeenkomst en rechten ontstaan pas nadat een overeenkomst tussen partijen is ondertekend waarin over essentiële elementen overeenstemming is bereikt.
(Ik citeer even uitgebreid omdat ik dit heel vaak zie.) De kern is natuurlijk dat laatste: het zou leuk zijn als we samen konden werken, maar we zitten pas vast als we getekend hebben en het overal over eens zijn. Oh ja, en natuurlijk “Elk der partijen is gerechtigd zich uit de verdere onderhandelingen terug te trekken zonder opgaaf van reden tot het moment van ondertekening”.
Vervolgens ging men onderhandelen en kreeg men een offerte, SLA en algemene voorwaarden, waarin driftig werd gewijzigd. Ondertussen begon men ook alvast maar met de klus, ik denk onder meer omdat er in oktober een grote beurs was in het vakgebied en men daar de producten wilde demonstreren.
Daar ging vervolgens het nodige mis, niet alleen software die niet alles kon maar ook hardware die veel te heet werd. Dat werd een rechtszaak, en daarbij stond dus onder meer het punt centraal of er überhaupt een contract was gesloten.
Het is natuurlijk te makkelijk om te zeggen dat je het eens bent als de een al aan het werk gaat. Bedrijven gaan ook wel eens alvast beginnen met de gok dat het goed komt, dat is gewoon ondernemersrisico. Maar vrijwel altijd gaat het dan om eenzijdig alvast wat gaan maken, niet om -zoals hier- samen de klus opstarten terwijl er nog getekend moet worden. Als je dán spreekt van risico opdrachtnemer, dan moet je met fors bewijs komen waarom jij nergens aan vast zat terwijl je toch ‘samen’ aan de slag was.
En die eis dat het schriftelijk vastgelegd moet zijn en dat je er op ieder moment onderuitkon? Dat kun je in de praktijk passeren:
Partijen hebben uitvoering gegeven aan de gemaakte afspraken terwijl deze nog verder uitgewerkt en geformaliseerd werden en zijn het over die afspraken ook eens geworden. Daarmee zijn zij stilzwijgend voorbijgegaan aan de schriftelijkheidseis en kan [Gedaagde] zich daarop niet langer beroepen.
Een belangrijke les dus voor iedere ondernemer: denk niet dat je nergens aan vast zit, enkel omdat je nog niet getekend hebt. De praktijk weegt in Nederland zwaarder dan de formele letter. Als je al aan de slag bent, dan ben je (kennelijk) akkoord.
Op onze cursus ICT-contracten krijg ik dit onderwerp ook vaak langs, waarbij dan al snel de vervolgvraag komt: waarom teken je dan eigenlijk een intentieverklaring? Ja, dat is een goede, zeg ik dan altijd. Ik zou niet weten wanneer dat nuttig is, maar je ziet wel vaak dat mensen er door op het verkeerde been gezet worden.
Natuurlijk kan het zijn dat je het alvast eens bent over bepaalde punten, en dan kun je de intentie uitspreken dat deze punten het gaan worden terwijl je over de rest nog onderhandelt. (Een soort ‘vastklikken’ van wat je al afgekaart hebt.) Maar heeft dat veel waarde, als je allebei nog uit elkaar kunt?
Meestal zie je dat een intentieverklaring getekend wordt omdat men “alvast iets” vast wil leggen. Dan is het toch echt beter om een “alvast iets”-overeenkomst te tekenen: een trial licentie, een geheimhoudingscontract, een evaluatiecontract, zoiets.
Vuistregel, de naam van je contract beschrijft wat je wilt gaan doen. Dus als de intentie is, we gaan kijken of het werkt, dan heb je een pilot of een evaluatieovereenkomst. En natuurlijk, heb je enkel een intentie om wat leuks te gaan doen, dan kun je een intentieverklaring tekenen. Maar dan zeg je dus niets toe en ga je nog niets doen.
Arnoud