Minister David van Weel van Justitie en Veiligheid wil een digitale meldplicht voor mensen met een stadionverbod. Dat meldde Tweakers vorige week. Met een kastje met vingerafdrukscanner en locatiebepaling moeten deze personen zich tijdens de wedstrijd melden, om zo te controleren of ze zich aan het opgelegde stadionverbod houden. De fysieke meldplicht wordt hier omschreven als een “te zwaar middel”, wat vragen opriep.
De gemeenten Rotterdam, Leeuwarden en Utrecht experimenteren sinds 2023 met een digitale meldplicht voor overlastgevers rond voetbalwedstrijden.
Tijdens het experiment wordt gebruik gemaakt van een klein draagbaar kastje: de Mini-ID, waarmee via het lezen van een vingerafdruk wordt voldaan aan de meldplicht.
De werking is simpel genoeg. Op een willekeurig moment tijdens de tijd van de wedstrijd krijg je een signaal en moet je je vingerafdruk aan het kastje geven. Dit leest tevens je locatie uit, en dat wordt samen centraal uitgelezen. Die locatie moet dan ver genoeg weg zijn van het stadion, waarmee vast komt te staan dat jij (althans je latex vingerafdruk) je hield aan het stadionverbod.
Wat is er dan mis met de fysieke meldplicht, zou je denken. Tijdens de wedstrijd moet je naar het bureau komen en je gezicht laten zien, daar is geen kastje met alle technische complexiteit en kosten voor nodig.
Deze aanpak kent twee varianten:
- Je laat je gezicht zien en gaat weer weg.
- Je komt binnen en blijft zitten tot de wedstrijd afgelopen is.
De meeste mensen denken aan optie 2, maar de praktijk is dus vaak optie 1. De overheid zegt hierover:
In de praktijk wordt een fysieke meldplicht nu weinig opgelegd, omdat het beschouwd wordt als een zwaar middel dat disproportioneel kan zijn ten opzichte van de overtreding, en omdat het beslag legt op de capaciteit van de politie die op locatie de meldplichtige moet ontvangen en registreren.
Dit gaat dan weer wel over punt 2. Iemand verplichten 1 uur 45 ergens te gaan zitten is een een vorm van gevangenneming, ook al is deze kort. En het voornaamste bezwaar daarbij is dat de burgemeester mensen niet gevangen mag laten nemen, ook niet voor 1 uur 45. (Er is het instrument van bestuurlijk ophouden, maar dat geldt voor groepen en in acute situaties.)
De digitale meldplicht is een instrument om een gebiedsverbod af te kunnen dwingen, zonder deze bezwaren. Er is immers in principe geen agent meer nodig, het systeem rekent uit waar je was en of je in overtreding was. Tegelijk biedt het wel weer nieuwe kansen voor misbruik en problemen, denk aan “het kastje was nét in bad gevallen”.
Arnoud
