Consumentenbond en Samsung naar de rechtbank om updates smartphones

In de praktijk betekent dit beleid dat klanten minder dan twee jaar updates voor hun smartphone ontvangen, redeneert de Consumentenbond. “We gaan ervan uit dat de levensduur van een smartphone twee jaar is”, zegt Gerard Spierenburg van de belangenorganisatie. “Stel dat je vandaag een Samsung-telefoon koopt die twee jaar geleden op de markt is gekomen. Dit toestel wordt als nieuw verkocht, maar ontvangt niet langer updates. Wij vinden dat de consument er ook in dit geval nog twee jaar van uit moet kunnen gaan dat dat het toestel ondersteund wordt.”

Samsung vindt deze eis praktisch gezien niet haalbaar. De belofte om updates tot twee jaar na de lanceringsdatum aan te bieden, is volgens Gert Jan ter Haar van Samsung vooral een pragmatische keuze. “Ons beleid is dat we telefoons blijven updaten zolang we dat kunnen doen”, zegt hij. “Na die twee jaar kunnen we onze klanten echter niet beloven dat het toestel daadwerkelijk updates ontvangt.”

Gebruikerservaring

Hoe lang Samsung een smartphone blijft updaten, hangt er volgens het het bedrijf onder meer van af hoe de telefoon na een update presteert. “Oude modellen kunnen bijvoorbeeld te weinig werkgeheugen hebben om updates aan te kunnen”, zegt Ter Haar. Daarnaast is het bedrijf afhankelijk van andere fabrikanten. “Onze smartphones bestaan ook uit onderdelen die niet door ons worden gemaakt, zoals de wifi-chips. Mocht de fabrikant zo’n component om wat voor reden dan ook niet meer updaten, dan kan het zijn dat software-update ervoor zorgt dat wifi op de telefoon niet meer werkt.”

Als Samsung gedwongen wordt om smartphones met goedkopere componenten te voorzien van de nieuwste updates, kan dat er volgens het bedrijf ook voor zorgen dat deze telefoons trager worden of zelfs helemaal niet meer functioneren. “In de praktijk kan dat betekenen dat telefoons met goedkope componenten hier niet meer verkocht kunnen worden.”

De Consumentenbond vindt dat de smartphonemaker er dan maar voor moet zorgen dat het zijn telefoons van betere onderdelen voorziet. “Samsung brengt in razend tempo nieuwe modellen op de markt”, zegt Spierenburg. “Dat kun je niet doen zonder ook na te denken over de ondersteuning ervan. Als Samsung een toestel niet langer ondersteunt, moet het bedrijf dat model inderdaad niet langer verkopen.”

Als Samsung toch bepaalde toestellen wil aanbieden die updates niet aankunnen, moet de fabrikant dat van tevoren goed duidelijk maken, zegt jurist Olav Wagenaar. “De vraag is: wat mag je als klant van het toestel verwachten? Als Samsung weet dat een toestel bepaalde updates niet aankan, moet het die beperkingen heel duidelijk communiceren. Het betekent nou eenmaal dat de klant een toestel koopt dat op termijn niet veilig genoeg zal zijn.”

Volgens Samsung zijn de smartphones bij “normaal gebruik” ook na afloop van de ondersteuningsperiode veilig.

Onduidelijkheid

Met de rechtszaak wil de Consumentenbond ervoor zorgen dat er meer duidelijkheid komt over het updatebeleid van Android-smartphones. Bezitters van Samsung-telefoons weten twee jaar na de lanceringsdatum in veel gevallen niet waar zij aan toe zijn. “Dat klopt”, erkent Ter Haar. “Maar dat wil niet zeggen dat er helemaal geen updates meer komen.”

Nadat Google, de ontwikkelaar van Android, een kwetsbaarheid heeft aangepakt, is het aan fabrikanten zoals Samsung om die update uit te rollen. De Zuid-Koreaanse smartphonemaker wil daarbij prioriteit geven aan veelgebruikte modellen. Welke smartphones een update krijgen en wanneer die update wordt uitgerold, verschilt daardoor per model.

De wens van de Consumentenbond om smartphones standaard twee jaar na de verkoopdatum te blijven ondersteunen, is volgens Samsung ook om praktische redenen onhaalbaar. “We hebben zelf niet volledig in de hand waar onze toestellen verkocht worden”, zegt Ter Haar. Samsung-telefoons worden bijvoorbeeld ook via webwinkels en providers verkocht.

“Daar kun je tegenover stellen dat Samsung weet dat zolang een model in productie is, hij ook verkocht kan worden”, zegt jurist Wagenaar. “En ook dat er na productie een periode is waarin andere aanbieders deze telefoon als nieuw kunnen verkopen. Dit is een grijs gebied, maar ik denk dat Samsung niet een heel sterk argument heeft door te stellen dat het bedrijf dit niet in de hand heeft.”

De Consumentenbond wil met een standaardperiode van twee jaar na de verkoopdatum de onduidelijkheid daarover wegnemen. “We begrijpen dat het lastig is om dat in de praktijk te realiseren”, zegt Spierenburg. “Als dat niet haalbaar blijkt, willen we afdwingen dat smartphonemakers hun toestellen na de lanceringsdatum nog vier jaar blijven ondersteunen.” Een klant die uiterlijk twee jaar na de lanceringsdatum een toestel koopt, is daarmee in de praktijk alsnog verzekerd van twee jaar ondersteuning.

“Met een standaardtermijn van vier jaar komt de Consumentenbond eigenlijk Samsung tegemoet”, vindt Wagenaar. “Het zorgt ervoor dat de consument weet waar die aan toe is.”

Android-markt

Het is de Consumentenbond niet per se te doen om Samsung. De belangenorganisatie wil dat alle Android-fabrikanten hun toestellen voorzien van recente beveiligingsupdates. De bond heeft ervoor gekozen om Samsung te dagvaarden, omdat de Zuid-Koreaanse smartphonemaker marktleider is.

Jurist Wagenaar vindt dat de Consumentenbond een valide punt heeft. “De economische levensduur van een smartphone is twee jaar. Als je een toestel koopt, mag je als consument verwachten dat je in ieder geval tot twee jaar na aankoop veiligheidsupdates krijgt.”

Als de rechter daarin meegaat, betekent dat dat de Consumentenbond ook bij fabrikanten van andere Android-smartphones, zoals Huawei en LG, kan afdwingen om hun updatebeleid aan te passen. Spierenburg wil daar nu nog niet op vooruitlopen. “Anders ga ik te veel van onze strategie prijsgeven”, zegt hij. “Laten we eerst deze zaak met Samsung afwachten.”