De uitkeringsinstantie schond – door illegaal gegevens te verzamelen – de beginselen van de privacywet. Ook gaan door deze handelswijze bewezen fraudeurs juist vrijuit. De Autoriteit Persoonsgegeven heeft om opheldering gevraagd van het UWV.
Interne alarmsignalen leidden eerder niet tot stopzetting van het systeem, maar nu worden 580 lopende onderzoeken gestopt.
De illegale dataverzameling is pas begin dit jaar in het geheim stopgezet na advies van het vaste advocatenkantoor van de overheid. Die zogenoemde landsadvocaat vond dat deze vorm van monitoring veel te ver ging.
Het gedrag van bezoekers van UWV-sites werd gevolg en geanalyseerd. Het UWV gebruikte IP-adressen van ingelogde bezoekers van UWV.nl en Werk.nl om te controleren of iemand in het buitenland was. Ook plaatste de uitkeringsinstantie cookies om die mensen te kunnen volgen.
UWV heeft spijt: ‘wij vinden dit uitermate vervelend’
Het UWV betuigt spijt in een reactie aan NU.nl. “Wij vinden dit heel spijtig. We stellen hoge eisen aan onszelf en vinden het belangrijk om vertrouwen in mensen voorop te stellen. Dat we toch iets gemist hebben vinden we heel erg vervelend.”
De ‘risicoscan’ zoals het UWV het zelf noemt, werd volgens de instantie uitvoerig getest. “Tijdens dit proces hebben alle seinen steeds op groen gestaan. Met de kennis van nu blijkt echter dat we toch een fout hebben gemaakt.”
Het bleek uiteindelijk om een verschil van inzicht te gaan tussen de UWV-juristen en die van de landsadvocaat. “Dat klopt. Vanuit onze eigen privacy-juristen is nooit iets naar voren gekomen.”
De FNV “is geschokt”, zegt vicevoorzitter Kitty Jong tegen de NOS. “Mensen zijn al gelijk verdacht. Dit was schieten met een kanon op een mug.”
‘Alles op alles om kwetsbare mensen aan te pakken’
De vakbond komt ook op voor uitkeringsgerechtigden. Jong is vooral boos omdat werkloze burgers worden onderzocht. “We zetten alles op alles om de kwetsbare mensen die net hun baan kwijt zijn aan te pakken. Terwijl de grote fraude wordt gepleegd door belastingontduikers in Blaricum en Wassenaar. Laat ze daar maar eens een sleepnet overheen gooien.”
WW-ontvangers moeten inloggen bij het UWV om bijvoorbeeld te bewijzen dat ze voldoen aan hun sollicitatieplicht. Naar het buitenland gaan mag alleen onder strenge voorwaarden.
Volgens het UWV is de risicoscan ingesteld naar aanleiding van fraude met WW-uitkeringen door arbeidsmigranten. De risicoscan leverde 3.600 onderzoeken op. In 460 gevallen leidde dat tot aanpassingen van uitkeringen, stopzetten van uitkeringen en boetes.
