Staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering) stopt met X vanwege wanbeleid

Maandag verschijnt er nog één bericht op het X-account van Van Huffelen, waarin ze haar afscheid aankondigt. Het account blijft voorlopig nog wel bestaan, zodat berichten van de staatssecretaris teruggelezen kunnen worden. Maar ze zal niets meer plaatsen of lezen. “Ik gooi de app van mijn telefoon af”, zegt Van Huffelen.

De staatssecretaris heeft geen directe aanleiding om X plotseling af te zweren. Volgens Van Huffelen is het een opeenstapeling van gebeurtenissen bij X die uiteindelijk tot dit besluit hebben geleid.

Ze wilde afwachten of X alsnog veranderingen zou doorvoeren om te voldoen aan nieuwe Europese wetten. Die wetten moeten burgers beter beschermen en het speelveld voor techbedrijven eerlijker maken.

“Dat is ook de lijn die we bijvoorbeeld steeds hebben gekozen met Facebook”, zegt Van Huffelen. “We spreken hen aan als ze niet voldoen aan de regels. Vervolgens gaan we in gesprek om te zien of ze eraan werken. Maar bij Musk (X-eigenaar Elon Musk, red.) is dat gesprek nooit ontstaan, hij staat er niet voor open.”

Van Huffelen neemt nu een persoonlijk besluit om van X te vertrekken. Het is dus geen besluit vanuit het demissionaire kabinet en het wordt ook geen algemeen beleid binnen de overheid. Accounts van andere bewindslieden en overheidsinstanties blijven vooralsnog gewoon actief. Van Huffelen vindt dat anderen zelf een afweging moeten maken om te blijven of te vertrekken, maar wil wel een signaal afgeven.

Eind 2022 stuurde Van Huffelen nog een bericht aan Musk via X. De staatssecretaris vroeg hem naar de vele ontslagen die destijds bij het bedrijf plaatsvonden. Ze wilde weten welke invloed dat zou hebben op de strijd tegen desinformatie en de bescherming van mensenrechten en privacy op het platform.

Ze kreeg geen reactie. Ondanks haar bezorgdheid bleef ze daarna nog ruim een jaar actief.

De staatssecretaris zegt dat andere socialemediabedrijven wel bezig zijn om te voldoen aan Europese regelgeving. Maar X is dat helemaal niet van plan, zegt ze. “Sinds de overname van Twitter door Musk heerst steeds meer het idee dat het een platform is waar alles moet kunnen.”

Van Huffelen benoemt het delen van haat, desinformatie en nepaccounts als zaken die ruim baan krijgen op X. “Als je als platform echt niet aan onze regels wil voldoen, dan is het voor mij tijd om afscheid te nemen.”

Van Huffelen is lang niet de eerste die van X vertrekt. Grote bedrijven zoals Apple en Disney zeiden vorig jaar al te stoppen met het aanbieden van advertenties op het platform wegens de aanwezigheid van antisemitisme.

Recent trok ook de Nederlandse omroep KRO-NCRV zich terug van X. “De KRO-NCRV staat voor een samenleving waarin we in harmonie samenleven, een verbonden samenleving”, legde directeur Peter Kuipers uit. “Een socialemediakanaal dat zijn gebruikers alle ruimte lijkt te geven voor polarisatie en racisme past daar niet meer bij.”

“Vrijheid van meningsuiting mag op ieder sociaal medium”, zegt Van Huffelen. “Alleen vraagt de Europese wet wel aan dit soort platforms om zich aan een aantal regels te houden. Zodat er moderatie is, dat er geen haatzaaien plaatsvindt en dat het een veilige omgeving voor iedereen is.”

Dat die regels niet altijd goed gaan bleek ook vorige week in Duitsland. Daar vond het ministerie van Buitenlandse Zaken bewijs voor een grootschalige Russische desinformatiecampagne op X. Uit een onderzoek bleek dat vijftigduizend nepaccounts met ruim een miljoen berichten probeerden het gesprek in de Duitse maatschappij over de oorlog in Oekraïne te beïnvloeden.

Van Huffelen houdt haar account op Mastodon, samen met LinkedIn, aan als de belangrijkste plekken waar zij online actief is. Op Mastodon maakt ze gebruik van een overheidsserver die werkt met eigen regels. Daarmee is ze niet langer overgeleverd aan de grillen van Musk.

Dat wil niet zeggen dat mensen er niet mogen discussiëren. Volgens haar blijft daar ruimte voor, als dat maar op een constructieve manier gebeurt. Qua bereik levert ze wel in. Van Huffelen gaat van ruim 13.500 volgers op X naar nog geen 1.800 volgers op Mastodon.

De staatssecretaris zegt te hopen dat mensen haar naar Mastodon volgen. “Ik moet gaan zien of dat zo is. Ik zal mogelijk informatie op X missen, maar de negatieve reacties zal ik in elk geval niet missen.”

Als er een nieuw kabinet is en er een nieuwe staatssecretaris Digitalisering komt, zou Van Huffelen diegene willen meegeven ook op een alternatief platform te gaan. “We moeten zorgen dat alternatieven een kans krijgen en worden gestimuleerd.” Haar tip aan haar opvolger is dan ook: “Doe als ik.”