Je kent het vast: je vertelt aan anderen dat je graag iets wil hebben en even later zie je daarvoor een advertentie op Facebook of Instagram. Het lijkt alsof je wordt afgeluisterd, maar daar is volgens experts geen sprake van.
Facebook en Instagram gebruiken de microfoon in je smartphone niet om je af te luisteren, zegt Joran van Apeldoorn van privacyorganisatie Bits of Freedom. Dat is ook niet nodig: de sociale netwerken hebben volgens hem veel betere manieren om jou online te volgen.
Als je door je tijdlijn van Facebook en Instagram scrolt, houden de platforms volgens hoogleraar Peter Verhoef van de Rijksuniversiteit Groningen bij hoelang je naar bepaalde posts kijkt. Berichten waar je langer naar kijkt, hebben waarschijnlijk je interesse. Zo leert het sociale netwerk jou steeds beter kennen.
“Maar ook buiten Facebook en Instagram word je gevolgd”, waarschuwt privacyexpert Van Apeldoorn. Veel websites gebruiken volgens hem Facebook-plug-ins, zodat je artikelen kunt liken en delen of met je Facebook-account kunt inloggen.
Via die plug-ins kan het sociale netwerk jouw surfgedrag op andere websites volgen. Ook die informatie wordt achter de schermen aan jouw profiel toegevoegd.
Advertenties op basis van het surfgedrag van gezinsleden
De sociale netwerken houden via die plug-ins mogelijk ook bij vanaf welke IP-adressen een website wordt bezocht, legt Van Apeldoorn uit. “Koopt iemand in jouw gezin via het thuisnetwerk bijvoorbeeld een cadeautje in een webwinkel, dan kan het zijn dat jij daarvoor een advertentie op Facebook te zien krijgt.”
“Daarnaast geef je zelf ook ongemerkt veel informatie weg”, vertelt Verhoef. Via de gps-ontvanger in je smartphone kan Facebook bijvoorbeeld zien welke winkels je bezoekt. Met die informatie kunnen de platforms advertenties tonen van producten die in die winkel verkrijgbaar zijn.
Gebeurtenissen in je vriendenkring bepalen soms ook welke advertenties je te zien krijgt. “Als een goede vriend gaat trouwen en dat aankondigt op Facebook, bestaat de kans dat jij advertenties krijgt voor een mooi colbert of chique jurk”, zegt Van Apeldoorn. “Facebook weet logischerwijs dat jij vroeg of laat op zoek gaat naar kleding voor het huwelijk.”
Als je toevallig op dat moment naar kleding aan het zoeken bent, lijkt het alsof Facebook je heeft afgeluisterd. Maar met alle gegevens die Facebook en Instagram verzamelen is dat volgens Van Apeldoorn dus helemaal niet nodig.
Rake advertenties zijn toevalstreffers
Het is volgens Verhoef een toevalstreffer als je een advertentie te zien krijgt voor iets waar je op dat moment naar op zoek bent. “Die situaties vallen je op”, legt de hoogleraar uit. “Maar al die keren dat Facebook of Instagram het mis heeft en je een minder passende advertentie ziet, vallen je niet op.”
‘We begrijpen dat advertenties soms zo specifiek zijn dat het lijkt alsof we via je microfoon meeluisteren met je gesprekken, maar dat doen we niet”, schrijft Facebook. “We gebruiken je microfoon alleen als je ons toestemming geeft en als je actief gebruikmaakt van een functie waarvoor de microfoon nodig is.”
Ontvang een melding bij nieuwe ontwikkelingen.
