NU+ | Europese techwet is deze week ingegaan, dit moet je weten

De negentien allergrootste online platforms en zoekmachines moeten sinds vrijdag voldoen aan de strengste verplichtingen uit de DSA. Zij moeten bijvoorbeeld de verspreiding van illegale content en desinformatie tegengaan. Daarnaast moeten ze hun systemen aanpassen waarmee ze aanbevelingen doen. Ook moeten ze transparant zijn over online reclame via hun platforms.

Alle bedrijven met meer dan 45 miljoen maandelijks actieve gebruikers vallen onder de DSA. Naast Apple, Google, Meta en X, zijn dat bijvoorbeeld AliExpress, LinkedIn en Pinterest. Maar ook Snapchat, TikTok, Wikipedia, YouTube, Bing en Zalando vallen onder de techwet.

Met de DSA wil Europa onder meer gepersonaliseerde advertenties aanpakken. Veel internetbedrijven gebruiken informatie van bezoekers om doelgerichte reclames te tonen. Dat gebeurt onder meer op basis van geregistreerde zoekopdrachten en websitebezoeken.

Onder de techwet mogen bedrijven gevoelige data van bezoekers daarvoor niet meer gebruiken. Daarbij gaat het om informatie zoals religie, seksuele voorkeur en etniciteit. Minderjarigen mogen helemaal geen gepersonaliseerde advertenties te zien krijgen.

De overheden van lidstaten van de EU kunnen nu van online platforms eisen dat ze illegale content verwijderen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om desinformatie of berichten die terrorisme, kindermisbruik of haat verspreiden.

Daarnaast moeten bedrijven verplicht regels opstellen voor het aanpakken van illegale berichtgeving. Grote platforms zoals Facebook en Google hebben de laatste jaren al zulke regels opgesteld, maar dat wordt verplicht voor alle bedrijven.

Europa gaat ook controles uitvoeren op de algoritmes die bedrijven gebruiken. Dat zijn complexe berekeningen die bijvoorbeeld bepalen welke zoekresultaten worden getoond in Google of in een webwinkel.

Een algoritme heeft ongemerkt heel veel invloed op ons leven. De zoekresultaten die bijvoorbeeld Google of Zalando toont, sturen ons (aankoop)gedrag.

De techwet moet er daarom voor zorgen dat die algoritmes eerlijk zijn. Europa wil zien hoe ze werken en of ze niet discrimineren, misleiden of uitsluiten. Dat moet voorkomen dat de grote online platforms misbruikmaken van hun positie.

Als techbedrijven niet voldoen aan de DSA kan de Europese Commissie boetes boetes opleggen. Die kunnen oplopen tot 6 procent van de wereldwijde jaaromzet van het bedrijf. Dat tikt aardig aan als je bedenkt dat de jaaromzet van Apple omgerekend zo’n 365 miljard euro is.

Om grote internetbedrijven te dwingen zich aan de regels te houden, kan Europa ook werken met dwangsommen. Die kunnen oplopen tot 5 procent van de dagomzet van het bedrijf.

Niet alleen de negentien grootste techbedrijven moeten aan de DSA gaan voldoen. Ook de meeste andere internetbedrijven krijgen met strengere regels te maken. Zo moet bijvoorbeeld bol.com meer informatie inwinnen en publiceren over de handelaren op zijn platform.

Daarnaast zijn internetproviders en webhostingbedrijven verplicht om de verspreiding van kwaadaardige content aan te pakken. Verder moet het voor gebruikers heel duidelijk zijn hoe ze hun persoonlijke informatie of gebruikersaccount kunnen verwijderen.

Dit jaar geldt als een overgangsperiode. Op 17 november 2024 is de DSA volledig van kracht. Dan moet ook iedere EU-lidstaat een coördinator voor digitale diensten aangewezen hebben. Dat is een onafhankelijke autoriteit die verantwoordelijk wordt voor de naleving van de wet. De coördinator kan ook boetes opleggen bij overtredingen.