Spotify heeft zondag nieuwe maatregelen aangekondigd om de verspreiding van desinformatie en nepnieuws in podcasts tegen te gaan. Het platform gaat gebruikers doorverwijzen naar pagina’s met betrouwbare informatie over het coronavirus. Maar moeten afleveringen die misleidende boodschappen bevatten niet gewoon worden verwijderd?
De discussie werd vorige week aangewakkerd door de 76-jarige zanger Neil Young. De Canadese muzikant eiste dat zijn muziek van Spotify zou worden verwijderd als de podcast The Joe Rogan Experience online bleef staan. Spotify sloot in 2020 een exclusieve deal van 100 miljoen dollar (bijna 90 miljoen euro) met Joe Rogan voor de distributie van zijn podcasts. Daarin worden volgens artsen en wetenschappers onwaarheden over het coronavirus verspreid.
Spotify reageerde zondag op de kritiek. CEO Daniel Ek zei dat het platform luisteraars van podcasts over COVID-19 gaat doorverwijzen naar meer informatie over de coronapandemie. Het gaat dan om data van wetenschappers en artsen, evenals links naar betrouwbare bronnen.
Maar zou het niet beter zijn om de podcasts helemaal te verwijderen? Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, legt Michael Klos van de Universiteit Leiden uit. Hij doet onderzoek naar vrijheid van meningsuiting op het internet en houdt zich bezig met thema’s als desinformatie en nepnieuws.
Grote sociale netwerken zoals Facebook, Instagram en Twitter zetten slimme algoritmen in om berichten met desinformatie en nepnieuws te herkennen. Voor Spotify is dat lastiger omdat het niet om geschreven tekst gaat, maar om een audiofragment. “Daarin is zo’n boodschap veel moeilijker op te sporen”, vertelt Klos.
Opzoeken en beoordelen van fragment kost veel tijd
Daarnaast kost het beoordelen van een podcastaflevering veel tijd voor Spotify-moderatoren. “Stel dat er in een podcast die een uur duurt vijf minuten een complotdenker aan het woord komt. Dan moet zo’n moderator eerst op zoek naar het juiste fragment. Vervolgens moet nog worden beoordeeld of het daadwerkelijk om desinformatie of nepnieuws gaat.”
Hij vervolgt: “En wat als er in de overige 55 minuten van de podcast geen desinformatie of nepnieuws zit? Moet je dan alleen dat vijf minuten durende fragment eruit knippen? Of moet je toch de aflevering of zelfs de hele podcast offline halen?”
Spotify liet eerder weten zeker twintigduizend podcasts verwijderd te hebben wegens desinformatie over het coronavirus. Toch zijn er op het platform nog ontelbaar veel podcasts te vinden die dat ook bevatten. Volgens BNR Nieuwsradio gaat het soms om content die op andere websites, zoals YouTube, wel is verwijderd. Zo zijn de podcasts van rapper Lange Frans waar desinformatie in voorkomt nog gewoon te beluisteren.
Desinformatie en nepnieuws zijn in principe niet strafbaar
De overheid wil dat er tijdens een gezondheidscrisis betrouwbare informatie wordt verspreid, zegt Klos. “Aan de andere kant bestaat er natuurlijk het recht op vrijheid van meningsuiting. Je hebt óók het recht om iets fout te hebben. Daarnaast is het verspreiden van desinformatie of nepnieuws in principe niet strafbaar, tenzij het om extreme gevallen gaat.”
Er zijn overigens wel platforms die helemaal niets toestaan op het gebied van desinformatie en nepnieuws over het coronavirus. LinkedIn is hiervan een voorbeeld. “De vraag is echter of dat dan wel wenselijk is. Je kunt je ook afvragen of het niet goed is dat alle bedrijven een ander beleid hebben op dit gebied.”
Klos betwijfelt of het plaatsen van een link naar meer informatie over het coronavirus echt iets zal uithalen. “Mensen die hun mening bevestigd zien in desinformatie, zullen daar wellicht niet zo snel op klikken.”
