Facebook voerde achter de schermen een uitgebreide lobby bij meerdere ministeries voor de bouw van een megadatacenter in Zeewolde. Die bleken daar gevoelig voor en regelden zelfs – ondanks grote tekorten – voorrang op een aansluiting op het stroomnet, schrijft De Telegraaf vrijdag op basis van vrijgegeven documenten na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Op hetzelfde moment kwam vanuit topambtenaren van het ministerie van economische Zaken en Klimaat (EZK) kritiek op de plannen. Zij laten zich in de documenten kritisch uit om één van de grootste datacenters van Europa in Zeewolde te laten bouwen.
Zo schrijven zij al in augustus 2020 aan toenmalig Wiebes dat ze betwijfelen of het “wenselijk is” om mee te werken aan de vestiging van het Tulip-datacenter (de codenaam die Facebook aan het project heeft gegeven). Volgens hen is de “economische meerwaarde relatief beperkt” en “niet in lijn met het bestaande en voorgenomen beleid”. Ook maken ze zich zorgen over de controverse over datacenters en hun gebruik van wind- en zonne-energie.
Bovendien zal het megadatacenter van Facebook een enorme hoeveelheid stroom verbruiken, ongeveer vergelijkbaar met die van de stad Amsterdam. Dat heeft volgens de ambtenaren gevolgen voor de Nederlandse klimaatdoelen, die volgens hen “steeds verder uit zicht” raken.
Waarom er kritiek is op de bouw van het nieuwe datacenter in Zeewolde
- Meta (het moederbedrijf van Facebook) wil een datacenter van circa anderhalf miljoen vierkante meter bouwen in Zeewolde (Flevoland)
- Tegenstanders wijzen op het hoge stroom- en koelwaterverbruik van datacenters
- Ons stroomnet is erg vol en volgens RTL moeten sommige bedrijven inmiddels jaren wachten op een aansluiting
- Tegen de komst van vergelijkbare datacenters van Microsoft en Google in Nederland kwam felle kritiek
- Desondanks lijkt een krappe meerderheid van de gemeenteraad voorstander
Minister gaf ondanks schaarste opdracht tot aansluiting op stroomnet
Ook rondom de aansluiting van het Amerikaanse techbedrijf op het elektriciteitsnet komt kritiek. Zo kreeg netbeheerder TenneT de opdracht vanuit het Rijk om het datacenter aan te sluiten, iets dat volgens de ambtenaren zeer ongebruikelijk is. Zo zijn ze bang dat bemoeienis met het stroomnet ervoor gaat zorgen dat ook andere bedrijven – waar nu geen plek voor is – een voorkeursbehandeling gaan eisen. Als die aansluiting echter niet zou gebeuren, dreigde Facebook “op zoek te gaan” naar een andere investeringsplek in Europa, blijkt uit de documenten.
De aansluiting schuurt daarnaast met de schaarste op het hoogspanningsnet. Recent meldde RTL Nieuws nog dat bedrijven en scholen soms jarenlang moeten wachten op een aansluiting. TenneT blijkt uit de documenten dan ook geen voorstander te zijn en merkt op dat de samenwerking met Tulip “erg stroef” verloopt. Een woordvoerder van de netbeheerder erkent bij De Telegraaf dat een dergelijke constructie zoals die met Facebook nooit eerder is voorkomen.
Op 10 september geeft EZK middels een brief de opdracht aan TenneT voor de aansluiting. Volgens Wiebes “rechtvaardigt” het belang van de vestiging van Facebook in Nederland het om af te wijken van de “gebruikelijke werkwijze”.
Raad stemt 16 december over plannen
Een woordvoerder van het ministerie zegt tegen De Telegraaf dat de minister “geen oordeel heeft uitgesproken” over de komst van Facebook. “Dat was en is aan de decentrale overheden.” Ook het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt tegen de krant dat bij de bouw van nieuwe datacenters de “gemeenten en provincies een grote en eigen verantwoordelijkheid” hebben.
Ondanks de kritiek vanuit topambtenaren en protesten van omwonenden en boeren, blijven de gemeente Zeewolde en de provincie Flevoland achter de komst van Facebook staan. Het college van burgemeesters en wethouders stemde op 18 november in met de bouw van het datacenter, dat zo’n anderhalf miljoen vierkante meter gaat beslaan. Op 16 december stemt de gemeenteraad van Zeewolde over het plan.
Nederland is aantrekkelijk voor grote techbedrijven vanwege de grote kortingen die ons land biedt. In de documenten staat dat een aantal bedrijven, afhankelijk van het precieze verbruik, profiteert van kortingen oplopend tot wel 90 procent. Onder andere Microsoft en Google hebben datacenters in Nederland.
