De overheid zijn wij: de maatschappij en datgene dat we samen willen bereiken. De overheid moet weer het verbindende element in de samenleving zijn en niet een op afstand staande centrale autoriteit. Het platform waarop we als maatschappij ‘samen’ bouwen. Als burger, ondernemer, werknemer en inwoner van dit land.
Hoe doen we dingen ‘samen’ zonder dat we als individu onze autonomie verliezen? Tijdens de afgelopen digitalisering van de maatschappij is onze overheid achterop geraakt. Een inhaalslag is steeds dringender nodig.
Wat hebben we nodig? Een ‘overheid als platform’ die past en aansluit in het nieuwe digitale ecosysteem dat we als maatschappij zijn geworden. Een overheid die ons betrekt in alle activiteiten waarvoor we een overheid willen hebben en nodig hebben. Maar dan moet ook de kern van de overheid digitaal worden, niet een oud systeem blijven waar een laagje glimmende digitalisering overheen wordt gelegd. Want die ‘echte’ inhoudelijke én integrale digitale transformatie die daarvoor nodig, is in mijn ogen nog niet op gang gekomen. Ondanks i-strategie en vele digitale ‘eilanden’, die laten zien dat op deelgebieden die transformatie zeker mogelijk is. Maar het oude Huis van Thorbecke, gesplitst in afzonderlijke departementen, provincies en gemeenten is organisatorisch lastig in staat om vanuit een werkelijk centrale aanpak, die integrale transformatie te initiëren.
De basis van een integrale digitale overheid zijn de vertrekpunten: burger en data.
De basis van die integrale digitale overheid zijn de vertrekpunten: burger en data. De burger staat centraal in de communicatie met de overheid en de data staat centraal om die communicatie mogelijk te maken. Voor een burger maakt het niet uit met welke organisatie binnen de overheid hij of zij communiceert. En het maakt ook niet uit waar en wie de oorspronkelijke bron van data is en was, die voor die communicatie noodzakelijk is. Elke burger en elke data is voor de overheid transparant en vice versa. En dat onze overheid snelheid maakt, is hard nodig nu web3, de Metaverse en vele virtuele ‘galaxies’ zich aanbieden. En over tien jaar een onlosmakelijk deel van onze maatschappij zijn geworden, waar we onze overheid ook in willen zien acteren.
Hans Timmerman is data-engineer, CDO en bestuurder van een ‘open data’ company
