NU+ | Mobieltjesmaker Fairphone wil dat je langer met je smartphone doet

Consumenten wereldwijd doen gemiddeld 2,5 jaar met hun smartphone, vertelt Fairphone-topman Noud Tillemans in gesprek met NU.nl. Als bijvoorbeeld het beeldscherm breekt of de accu slecht wordt, danken mensen hun telefoon vaak af.

Dat komt volgens de Fairphone-topman doordat reparaties doorgaans erg duur zijn. Die kosten lopen volgens Tillemans zo hoog op doordat bedrijven als Apple en Samsung reparaties erg moeilijk maken. De telefoons zijn volgens de topman niet ontworpen om ze te kunnen repareren.

Zo is bij de meeste smartphones de accu niet verwisselbaar doordat die helemaal zit vastgelijmd in het toestel. Vervanging kost daardoor al snel meer dan 100 euro. Daarnaast krijgen veel Android-smartphones maar drie jaar software- en beveiligingsupdates.

“Het is niet in het belang de smartphonefabrikant om jouw telefoon up-to-date te houden of makkelijk repareerbaar te maken”, legt Tillemans uit. “De meeste smartphonemerken verdienen alleen geld bij de verkoop van telefoons, dus willen ze dat je zo snel mogelijk terugkomt voor een nieuwe.”

Dat is voor de Nederlandse smartphonefabrikant Fairphone ook een uitdaging, geeft Tillemans toe. “Maar toch willen we laten zien dat het anders kan.”

Bij de nieuwe Fairphone 5 kun je de tien meest voorkomende reparaties zelf uitvoeren. De telefoon bestaat uit modules die je zelf kunt vervangen. Technische kennis is daarbij niet nodig, want het is meestal niet meer dan een kwestie van een paar schroefjes losdraaien.

De accu van de Fairphone 5 is sowieso verwisselbaar. Daarnaast kun je zelf het beeldscherm en de behuizing vervangen. Ook onderdelen zoals de USB-poort, de camera, de microfoon, de luidsprekers en de sleuven voor de simkaart en de geheugenkaart kun je zelf repareren.

De onderdelen kun je bestellen in de webshop van Fairphone. Het beeldscherm is het duurste onderdeel, met een prijs van 100 euro. Een nieuwe USB-poort kost 20 euro en een beschadigde behuizing kun je vervangen voor 25 euro.

De Nederlandse smartphonefabrikant belooft de nieuwe Fairphone 5 ten minste acht jaar te ondersteunen. Dat betekent dat onderdelen tot minimaal 2031 nabesteld kunnen worden. Daarnaast krijgt het toestel gedurende die periode ook software- en beveiligingsupdates.

Dat moet er volgens Tillemans voor zorgen dat mensen twee tot drie keer zo lang met hun telefoon kunnen doen. “Als dat lukt, voorkomt dat ook een hoop elektronica-afval en hoeven er niet onnodig nieuwe mobieltjes te worden gemaakt.”

Fairphone wil niet alleen dat we langer met onze telefoon kunnen doen, maar probeert ook veranderingen in de zogenoemde productieketen teweeg te brengen. “Een aantal fabrikanten suggereert heel groen bezig te zijn”, zegt Tillemans. “Ze gebruiken bijvoorbeeld duurzame energie en gerecyclede materialen. Maar bijna geen enkele fabrikant heeft oog voor de mensen die hun telefoons moeten maken.”

In Chinese telefoonfabrieken werken mensen volgens Tillemans honderd uur per week voor een salaris waarvan ze nauwelijks kunnen rondkomen. “De fabrieksmedewerkers die de Fairphone 5 produceren, werken veertig uur minder en krijgen een salaris waar ze echt van kunnen leven”, vertelt de topman.

De verkoopcijfers van Fairphone vallen in het niet bij de hoeveelheid Samsung- en Apple-toestellen die over de toonbank gaan. Ondanks alle goede bedoelingen is de impact van het bedrijf op de totale smartphonemarkt daardoor beperkt.

Fairphone maakt daarnaast zoveel mogelijk gebruik van eerlijke grondstoffen bij de productie van zijn toestellen. Zo mogen materialen niet uit conflictgebieden komen. Ook wil de telefoonfabrikant geen grondstoffen gebruiken die met kinderarbeid zijn gewonnen.

Het vorige telefoonmodel bestond voor 40 procent uit eerlijke materialen, de nieuwe Fairphone 5 voor 70 procent. “Dat is echt een grote stap”, onderstreept Tillemans. “Het is erg moeilijk om zoveel materiaal uit eerlijke bronnen te verkrijgen.”

Zelfs Fairphone slaagt er dus niet in om zijn toestel voor 100 procent van eerlijke materialen te maken. Dat laat zien dat we met het aanschaffen van smartphones ongemerkt betalen voor materiaal uit conflictgebieden, maar ook ongemerkt kinderarbeid in stand houden.

Doordat Fairphone eerlijke materialen gebruikt en productiemedewerkers beter betaalt, is de Fairphone 5 duurder dan vergelijkbare Android-smartphones. De verkoopadviesprijs van het toestel bedraagt 699 euro. Maar daar staat tegenover dat de telefoon twee tot drie keer zo lang mee kan gaan.

“Dat is een rekensom die veel mensen vergeten te maken”, sluit Tillemans af. “In plaats van iedere twee tot drie jaar 500 euro uitgeven voor een smartphone, heb je met de Fairphone 5 in de komende acht jaar geen nieuwe telefoon meer nodig.”