Nederland is koploper thuiswerken, las ik op diverse plekken. Bestrijding van het coronavirus vereist dat we onszelf zo veel mogelijk isoleren, en thuiswerken is dan ook een logische maatregel (en ja, mijn kantoor is natuurlijk ook dicht nu). Ook het onderwijs is dicht, en daar wordt nu ook breed gegrepen naar elearning en video-oplossingen. En ja, vorige week was ik ook al aan het zeuren over de AVG maar ik kom er toch nog eens op terug want ik zie toch veel misgaan bij de snelle keuze voor video, monitoring en onderwijs op afstand.
Natuurlijk snap ik dat het nu voor iedereen hoogst acuut is om toch even iéts te kunnen realiseren. Geen onderwijs of niet kunnen werken is erger dan kunnen werken met een suboptimale tool. Mijn zorg is alleen vooral dat als we over een aantal maanden, als dit virus weer onder controle is, we blijven werken met deze tools omdat het nu eenmaal lekker werkt. Toch even verder kijken en onderzoeken lijkt me dan ook wel verstandig.
Het probleem zit hem wat mij betreft vooral in het feit dat de snelst inzetbare thuiswerk- en elearningtools uit Amerika komen. De regels over privacy zitten daar, laten we zeggen, net even anders dan bij ons. De aanbieders van die tools beschouwen de gebruikers als de ruwe grondstof voor het verbeteren van hun dienstverlening, al dan niet gekoppeld aan advertentieverkoop of profileren. En dat mag prima in de VS, moet je de privacyverklaring maar lezen en/of de voorwaarden maar afwijzen als het je niet bevalt. En dat is natuurlijk een volkomen absurde fictie maar wel het geldend recht in Amerika.
Hier zouden we iets veiliger moeten zitten omdat de AVG rare voorwaarden verbiedt. Zo kun je niet in gebruiksvoorwaarden akkoord gaan met het monitoren van je elearning- of thuiswerkgedrag door de dienstverlener, of voor het analyseren daarvan voor het ahem “verbeteren van de dienstverlening”. Je zult heel expliciet (dus met een privacyverklaring in eenvoudige taal) moeten uitleggen wat dat precies inhoudt en hoezo die dienstverlener dat zelf gaat doen.
Daarnaast hebben thuiswerk- en elearning tools nog wel eens monitoring features waar we in Europa de wenkbrauwen juridisch van fronsen. Ik blogde al over die webcam die foto’s maakt om je werk te monitoren, maar ook bij studenten en scholieren blijkt er te kunnen worden meegekeken door docenten zonder dat dat gemeld is bij de ouders (of meerderjarige studenten zelf). Dat is natuurlijk heel erg niet de bedoeling.
In het onderwijs zou ik zo hard mogelijk willen benadrukken: kijk bij het privacy Convenant voor partijen waar je wél keurig onder de Europese regels kunt werken. Voor werkgevers is er niet direct zo’n site maar je kunt natuurlijk wel gewoon kiezen voor een Europese leverancier die zelf durft te zeggen dat hij GDPR compliant is terwijl er geen toestemmingsknopje in beeld komt bij de installatieprocedure. (Wie om toestemming vraagt, doet het fout onder de AVG.)
Arnoud
