Over daken springen in Assassins Creed, scherpe bochten nemen bij Grand Theft Auto (GTA), op paddenstoelen springen bij Super Mario; kan je dat ook allemaal als je blind bent of slecht kunt zien?
“Als je bij GTA in een auto door de stad rijdt, dan zie je onderin het scherm een kaart waarop staat waar je naartoe moet”, vertelt Sebastiaan van Geijtenbeek. “Maar die kaart is veel te klein, dat kan ik niet zien. Dus elke keer als ik een bocht om ga, zet ik het spel op pauze en zoom ik in op de kaart om te kijken waar ik naartoe moet. Het spel gaat dan wel zes keer zo langzaam, maar zo kan ik het wel spelen.”
Van Geijtenbeek begon op erg jonge leeftijd met gamen. Op zijn achtste werd hij gediagnosticeerd met een oogaandoening, waardoor hij langzaam zijn zicht verliest. Nu ziet hij nog zo’n 5 procent.
“Naarmate ik steeds minder kon zien, ben ik op zoek gegaan naar oplossingen om toch door te kunnen gaan met gamen. Een gedeelte van de games kan ik gewoon niet meer spelen. Aan puzzels in spellen waag ik mij bijvoorbeeld niet. Daarvan zoek ik de oplossing op het internet op”, vertelt hij terwijl hij een beetje beschaamd lacht.
‘Ze spelen vooral op hun visuele geheugen’
Michelle Vos, begeleider bij Koninklijke Visio, een instelling voor slechtziende en blinde mensen, doet op dit moment onderzoek naar hoe jongeren met een visuele beperking games spelen. “Ze spelen vooral op hun visuele geheugen”, vertelt Vos. “Zo hoeven ze niet steeds te kijken naar het scherm, want dat is heel vermoeiend.”
Tips voor mensen die minder goed zien en toch graag willen gamen:
- Maak de sneltoetsen van het spel eigen. Neem de tijd om het spel te leren kennen. Daarmee voorkom je frustratie tijdens het gamen.
- Pas de omgevingsverlichting aan naar wens. Veel jongeren met een visuele beperking dempen de omgevingsverlichting, zodat het contrast van het scherm toeneemt.
- Pas de gevoeligheid van de controller aan, dat zorgt voor rust in het spel. Zo kan je rustiger in de game om je heen kijken.
Sommige games vereisten daardoor veel oefening. “In Minecraft zijn bepaalde icoontjes in het spel bijvoorbeeld erg klein. Die moeten ze eerst uit hun hoofd leren en eigen maken, voordat ze het spel goed en soepel kunnen spelen.”
Dat herkent ook Van Geijtenbeek: “Als ik doodga bij Super Mario dan kan ik vaak niet zien waaraan ik ben doodgegaan. Maar ik onthoud dan precies waar dit gebeurde, begin opnieuw met het spel en spring dan over de plek heen waar ik net doodging. Zo kom ik steeds een stuk verder.”
Veel oefening en frustratie
Vooral bij jongeren die volledig blind zijn is er ook veel frustratie. Ze missen audiodescriptie in de games en horen dus niet wat er op het scherm gebeurt.
Vooral multiplayerspellen zijn moeilijk, vertelt Vos. “Dan kunnen de gamers niet altijd onderscheiden welk geluid door welke actie veroorzaakt wordt, dat is onoverzichtelijk. Zo horen ze bijvoorbeeld dat er een poppetje aan het lopen is, maar ze weten niet of dat het poppetje van henzelf of van de andere speler is.”
Desondanks vinden alle jongeren uit het onderzoek van Vos gamen leuk. Ook met hun visuele beperking. “Ze moeten een hoop zelf uitvinden voordat ze het spel kunnen spelen. Maar als ze het spel eenmaal kennen, zijn ze enthousiast”, vertelt Vos.
Van Geijtenbeek ziet zijn visuele beperking juist als een extra moeilijkheidsgraad in de game. “Mijn zichtbeperking is onderdeel van de uitdaging.”
